Pisałem już kilkukrotnie o wadach i zaletach ruchu lewostronnego, a także o tym, jak jazda autem w Irlandii ma się do jazdy autem w kraju Orła Kaczki i dlaczego.
Dziś krótko o rondach. Wyjątkowo nie będę narzekał ani chwalił tych czy tamtych kierowców czy systemów. Zamiast tego zwrócę uwagę znudzonego tym przydługawym wstępem Czytelnika na interesujące zagadnienie statystyczne związane z rondami w ogólności.
Otóż, z założenia, rondo ma umożliwiać rozładowanie ruchu na skrzyżowaniu wielu dróg. Dzięki rondu (rondowi? rondemu??) bowiem możliwe jest "współjechanie" wielu aut w obrębie tego samego "skrzyżowania" w sposób (względnie) bezkolizyjny. Jedni jadą z południa na północ, inni ze wschodu na zachód - oczywiście, trzeba uważać, trzeba obserwować co się dzieje, ale ogólnie rzecz ujmując ruch odbywa się w sposób płynny i nawet nie wymaga (zazwyczaj) świateł.
Cały trik polega bowiem na statystyce - założenie jest takie, że drogi dochodzące do ronda są mniej więcej tak samo "ważne", w związku z czym prawdopodobieństwo, że samochód będzie zjeżdżał z ronda pierwszym zjazdem jest - w przybliżeniu - równe prawdopodobieństwu zjechania jakimkolwiek innym zjazdem. Oczywiście w zależności od pory dnia, dnia tygodnia oraz paru innych czynników, rozkład ruchu nigdy nie będzie idealnie równomierny - jednak jest on na tyle jednolity, że czas oczekiwania na wjazd na rondo (jak się już do ronda dojedzie) jest względnie krótki.
Niestety, cała ta idea bierze w łeb kiedy jedna z dróg prowadzących do/z ronda jest znacznie "główniejsza" lub "podrzędniejsza" od innych. Wówczas bowiem rozkład ilości aut zjeżdżających / wjeżdżających na poszczególne drogi staje się bardzo niesymetryczny, a co za tym idzie zakłóca pracę całego ronda - co z kolei sprzyja powstawaniu korków i zatykaniu sąsiednich skrzyżowań.
Bardzo klasycznym przykładem takiej sytuacji jest rondo, którego jeden ze zjazdów prowadzi do centrum biznesowego, w którym mieści się wiele biurowców dużych firm (a co za tym idzie, w którym pracuje dużo ludzi dojeżdżających tam samochodami).
Oznaczmy ten zjazd literą X.
Otóż w takiej sytuacji kierowcy próbujący rano wjechać na rondo wjazdem X-1 (czyli tym bezpośrednio poprzedzającym zjazd X) mają przesrane, ponieważ bardzo dużo aut zjeżdża z ronda zjazdem X, blokując tym samym wjazd na rondo wjazdem X-1.
Sytuacja ulega diametralnej zmianie w czasie szczytu popołudniowego, kiedy dużo aut próbuje wjechać na rondo wjazdem X, a bardzo mało aut zjeżdża tym zjazdem z ronda. W takiej bowiem sytuacji czas oczekiwania na wjazd na rondo wjazdem X wydłuża się znacznie - po pierwsze z powodu korka, po drugie z powodu aut jadących po rondzie i nie-zjeżdżających zjazdem X.
Czy jest na to jakieś lekarstwo? Cóż, najlepszym rozwiązaniem jest rozładować rondo poprzez dołożenie łuków umożliwiających ominięcie ronda w sytuacji, kiedy zjeżdżamy z niego pierwszym zjazdem. Rozwiązanie takie zostało zastosowane przy większości dużych rond na M50 - na przykład przy zjeździe z drogi R108 na południową nitkę M50 (czyli pierwszy zjazd na M50 jadąc od sklepu IKEA). Jednak czasami, zwłaszcza w przypadku mniejszych rond, najzwyczajniej w świecie nie ma miejsca na dodatkowe drogi - takim przykładem jest rondo przy Leopardstown Business Park, na które rano bardzo trudno wjechać od strony N11, po południu zaś zawsze widać niekończący się sznur aut próbujących wyjechać z Leopardstown Business Park (mieści się tam m.in. centrum konferencyjne Microsoftu, szpital, przedszkole i parę dużych biurowców).
A najgorsze w tym wszystkim jest, że dużą inwestycję, jaką jest zbudowanie ronda w miejscu skrzyżowania, na ogół poprzedzają wieloletnie analizy i pomiary ruchu, na podstawie których buduje się modele i prognozy. Niestety, wystarczy potem żeby gdzieś w okolicy powstał jakiś duży zakład pracy, supermarket lub centrum rozrywki - i zamiast poprawienia przepływności ruchu mamy ostre zatwardzenie.
Najlepiej kupić rower...
Interesująca analiza, i jak mi się wydaje trafna. Jeśli można kilka uwag: zamiast "rondo" lepiej "skrzyżowanie o ruchu okrężnym" (oprócz zgodności z KRD znikają też problemy z odmianą 😉 ) oraz niepotrzebnie "skrzyżowanie" w cudzysłowie – jest to jak najbardziej skrzyżowanie.
Mnie irytują nowe typy takich skrzyżowań, które zaczynają powstawać. Mają w zamiarze działać sprawniej, bo można (przy trzech pasach) środkowym i prawym pasem przejechać na wprost bez manewru zjeżdżania ze skrzyżowania (bo znaki poziome prowadzą na wprost). Jest to niezgodne z montowanym przed takim skrzyżowaniem oznakowaniem – znakami C12. Są to znaki NAKAZU, mówiące o tym, że ruch ma odbywać się wokół centrum skrzyżowania, zgodnie ze strzałkami na znaku. Tymczasem na skrzyżowaniu znaki poziome stoją z tym nakazem w sprzeczności.
Wg mnie rondo jest zdecydowanie najlepszym rozwiązaniem, zastąpić by je mogło jedynie skrzyżowanie z regulowaną sygnalizacją świetlną. Regulowaną czyli taką mierzącą na bieżąco kolejkę aut i dostosowującą do tego czas trwania "zielonego". Albo ew. jakiś kumaty krawężnik machający pałeczkami.
I zatkane czasem ronda są nie dlatego, że wszyscy wjeżdżają lub zjeżdżają jednym zjazdem. Tak by było, gdyby to było zwykłe równorzędne skrzyżowanie, a rondo zapycha się ponieważ auta nie mogą z niego zjechać, gdyż zaraz za rondem jest jakieś przejście dla pieszych czy zapchany parking, coś co utrudnia to zjechanie z ronda.