Licealistów czasem torturuje się zadaniem polegającym na zapisaniu każdej liczby całkowitej od 0 do 100 za pomocą czterech czwórek oraz kilku operatorów matematycznych (dodawanie, odejmowanie, dzielenie, mnożenie, potęgowanie, pierwiastkowanie, silnia, nawiasy).
Zadanie jest całkiem niegłupio pomyślane; jeżeli ktoś ma szczyptę matematycznego pomyślunku, poradzi sobie z nim w trymiga. A jeżeli takowego nie posiada, to ściągnie od tego pierwszego i też będzie dobrze 😉
A teraz spróbujmy sobie postawić zadanie nieco trudniejsze: znajdźmy taką liczbę, z której cyfr da się uzyskać nią samą po wstawieniu między jej cyfry jednego z pięciu operatorów: + (plus), - (minus), * (mnożenie), / (dzielenie), ^ (potęgowanie). Dodatkowo można używać nawiasów, ale niczego poza tym. Żadnych pierwiastków, przecinków dziesiętnych, silni, zaokrągleń i tak dalej.
Nieco (ale tylko odrobinę) ułatwia sprawę przestawianie cyfr - nie muszą one występować w oryginalnej kolejności.
Cyfry można też łączyć, ale - z oczywistych względów - nie wszystkie na raz 😉 A więc na przykład 997246=94*(96+7)^2
Najmniejszą taką liczbą jest 25=5^2.
Następną po 25 jest dopiero 121=11^2, potem kolejno 125=5^(1+2), 126=21*6, 127=2^7-1 i 128=2^(8-1), potem dopiero 153=51*3, 216=6^(1+2) i tak dalej. Poniżej tysiąca jest takich liczb tylko czternaście. Największa z nich to 736=7+3^6; kolejna ma już cztery cyfry: 1022=2^10-2
I tu docieramy do rozwiązania naszej bezsensownej zagadki sprzed kilku dni
Podane tam przeze mnie liczby to właśnie opisane powyżej liczby Friedmana:
\(6455=5×(6^4-5)\\11025=105^{2×1}\\
17892=71×28×9\\
32778=7+3+2^{8+7}\\
63478=4^8-7^3×6\\
107654=7^6-10^4+5\\
125036=6^2+(10×5)^3\\
162759=\frac{5^9-17}{6×2}\\
168399=(8-\frac{1-6}{9})×3^9\\\)
Tę ostatnią sprawdzałem dwa razy, bo coś mi tu nie pasowało: przecież w nawiasie wychodzi ułamek, w dodatku nieskończony! Ale wszystko się zgadza, 8.(5) przemnożone przez 19683 daje dokładnie 168399.
A czy da się znaleźć liczbę Friedmana, która będzie zawierała każdą cyfrę dokładnie jeden raz?
Da się! Okazuje się, że jest ich wcale niemało, bo aż 29. Najmniejsza to:
\(1026753849=(30249–6)^{7–5}×1^8\\\)Zaś największa:
\(8326197504=91248^{5–3}+0×67\\\)Niektórym to się naprawdę nudzi...
Okazuje się jednak, że tego zajoba można ciągnąć dalej: skoro w ramach poprawiania bezpieczeństwa w niektórych krajach zabrania się używania groźnych cyfr arabskich, przejdźmy na cyfry rzymskie:
\(LXXXIX = X × (X – I^L) – \frac{X}{X}\\XCIX = C – I^{XX}\\\)
A po co?
Jak zwykle: bo się da 😉
Jeżeli chcesz do komentarza wstawić kod, użyj składni:
[code]
tutaj wstaw swój kod
[/code]
Jeżeli zrobisz literówkę lub zmienisz zdanie, możesz edytować komentarz po jego zatwierdzeniu.