Planszówka bez planszy

https://xpil.eu/POBS6 📋

Jeżeli ktoś sądzi, że niemożliwe jest istnienie gry planszowej bez planszy, to... zasadniczo ma rację. Wszystko zależy od tego jak szeroko (lub wąsko) zdefiniujemy pojęcie "gra planszowa".

Według oficjalnej definicji (czyli tej z Wiki), gra planszowa to taka, do której używa się planszy, ewentualnie taka, która planszy nie ma, ale którą zwyczajowo zalicza się do planszówek (na przykład domino albo kości). Bardzo ta definicja rozmyta, ale lepszej chwilowo pod ręką nie mamy.

Dzisiaj chciałbym pokrótce opowiedzieć o grze, która jest o wiele bardziej planszowa od domina czy kości (ma bowiem różne pionki, które poruszają się według z góry ustalonych zasad) - a pomimo tego nie wymaga żadnej planszy, aby móc w nią grać. Wystarczy kawałek względnie płaskiej powierzchni.

Ową grą jest "Rój" (po naszemu: Hive), gra grana sześciokątnymi pionkami udającymi owady.

Zasadniczo można przyjąć, że w Rój gra się na nieskończenie dużej "wirtualnej" planszy o sześciokątnych polach, ale może na razie nie mieszajmy w to nieskończoności.

Już od kilku dobrych tygodni jeden z moich "planszówkowych" znajomych próbował mnie namówić na partyjkę (jest wersja online na Androida, więc do grania wystarczy mieć przy sobie wszystkofon), i nawet mu się kilka razy udało - niestety, wszystkie partie (aż do wczoraj) grałem bez znajomości zasad, przegrywałem więc sromotnie, nawet nie będąc świadom tego, że przegrywam. Ot po prostu po którymś z kolejnych ruchów pokazywał się napis "przegrałeś" i tyle. Bardzo budujące.

Wczoraj jednak zawziąłem się, przeczytałem zasady gry i dwa razy pod rząd udało mi się przegrać z pełnym zrozumieniem tego, co dzieje się na planszy. Zawsze to jakiś postęp...

Rój jest grą dwuosobową. W podstawowej wersji gry każdy z graczy ma po 11 pionków (w nawiasach podaję ilości pionków każdego rodzaju):

1. Królowa Pszczół (1)
2. Żuk (2)
3. Pająk (2)
4. Konik Polny (3)
5. Mrówka Robotnica (3)

W wersji rozbudowanej dochodzą jeszcze trzy dodatkowe monstra, dwa pierwsze znane są już od jakiegoś czasu, ostatnie dopiero pojawiło się na liście (jeszcze nie ma polskiego tłumaczenia). Są to:

6. Komar (1)
7. Biedronka (1)
8. Pillbug (1)

Pionki są zbudowane w kształcie sześciokątów foremnych jednakowej wielkości. Zwyczajowo oprócz narysowanych na górze każdego pionka owadów (z wyjątkiem pająka, który wprawdzie również jest narysowany, ale owadem nie jest) oznacza się je odrębnymi kolorami (pełna lista kolorów do wyszukania na Wiki).

Grę rozpoczyna dowolny gracz (oficjalne reguły nie uściślają kto zaczyna). Można rozpoczynającego gracza losować, można się o niego bić na gołe pięści albo grać w papier-kamień-nożyczki. Ewentualnie można go wyznaczyć za pomocą szybkiej partyjki w Rój, przy okazji ćwicząc rekurencję.

Gracze wykonują ruchy na przemian. Gracz, który w swojej kolejce nie ma ruchu, traci kolejkę.

Celem gry jest otoczenie Królowej Pszczół (zwanej potocznie Królową) przeciwnika z sześciu stron, przy czym pionki otaczające Królową mogą być dowolnego koloru. Można nawet strzelić sobie samobója, jak ktoś chce, poprzez otoczenie własnej Królowej. Coś jakby zamatować własnego króla w szachach...

W pierwszej fazie gry gracze po prostu dostawiają swoje pionki na planszę. Dostawiając pionek, musimy trzymać się dwóch reguł:

1. Pionek musi dotykać przynajmniej jedną krawędzią innego pionka.
2. Pionek nie może dotykać żadną krawędzią pionka przeciwnika (oczywiście ta reguła nie dotyczy pierwszego ruchu drugiego gracza, ponieważ jedyny pionek, do którego może się dołączyć, to pionek zagrany przed chwilą przez przeciwnika)

W pierwszych czterech ruchach trzeba zagrać Królową. Zazwyczaj robi się to w ruchu drugim lub trzecim, ale nie jest to wymagane - można Królową zagrać nawet w pierwszym ruchu, acz jest to dość głupi pomysł.

Po wyłożeniu na planszę swojej Królowej gracz może w kolejnych ruchach dostawiać swoje kolejne pionki bądź też przesuwać już zagrane pionki.

Teraz najciekawsza część (gratuluję wszystkim, którzy doczytali aż tutaj) czyli zasady przesuwania pionków.

Zaczniemy od głównej Metareguły, która dotyczy wszystkich pionków w trakcie całej rozgrywki: Rój musi być zawsze połączony. Nie wolno rozdzielić roju na części. Jeżeli przesunięcie jakiegoś pionka miałoby spowodować rozdzielenie Roju na części, pionek ten jest unieruchomiony. Jeżeli pionek w trakcie wykonywania swojego ruchu miałby oddzielić się od Roju (wyłącznie na czas wykonywania ruchu), ruch taki jest nielegalny.

Ogólnie rzecz biorąc pionki zawsze przesuwają się wzdłuż krawędzi Roju (z małymi wyjątkami, szczegóły poniżej).

Szczegółowe zasady ruchu poszczególnych pionków:

1. Królowa przesuwa się o jedno pole wzdłuż krawędzi Roju.
2. Żuk, podobnie jak Królowa, może przesuwać się o jedno pole w dowolnym kierunku (oczywiście wzdłuż krawędzi). Jedyna różnica polega na tym, że Żuk - jako jedyny pionek - może przesunąć się NA inny pionek (a więc może "spacerować" po wierzchu Roju). Pionek przykryty Żukiem nie może się ruszać. Żuka można zablokować innym Żukiem (w ekstremalnym przypadku będziemy mieli pięć pionków poustawianych jeden na drugim: jakiś biedak na samym dole i cztery Żuki w słupku powyżej). Ponadto, kolor pola, na którym stoi Żuk, przyjmuje się za taki jak kolor Żuka. W przypadku wielu Żuków na tym samym polu, przyjmuje się kolor Żuka na samej górze
3. Pająk przesuwa się dokładnie o trzy pola wzdłuż krawędzi Roju. Jest więc dość mocno ograniczony, stąd częściej używa się go jako "bazy" dla innych pionków (nie ma wielkiej straty jak się go zablokuje we wczesnej fazie gry)
4. Konik Polny skacze NAD rojem, na pierwsze wolne pole po drugiej stronie Roju. Kierunek skoku jest dowolny, musi jednak być wzdłuż linii pionków (a więc kolejne kierunki możliwych skoków różnią się dokładnie o 30 stopni, o ile w danym kierunku znajduje się kawałek Roju). Jak widać Konik Polny oraz Żuk to jedyne pionki [3. Nie licząc opcjonalnych pionków dodatkowych, o których potem], które mogą przemieścić się na puste pole całkowicie otoczone przez Rój, a także takie pole opuścić.
5. Mrówka Robotnica przesuwa się o dowolną ilość pól wzdłuż krawędzi Roju - jest więc pionkiem najbardziej mobilnym i przez to najsilniejszym (coś jakby hetman w szachach). Jednym z elementów strategii jest blokowanie Mrówek przeciwnika i nie pozwalanie na zablokowanie własnych.

Do tego dochodzą jeszcze trzy dodatkowe pionki, których nie ma w standardowym zestawie, ale które można osobno dokupić: Komar, Biedronka i Pillbug. Zasady ruchu tych pionków są dość interesujące, mianowicie:

6. Komar może wykonać ruch dowolnego innego pionka, z którym ma styczność w momencie rozpoczynania ruchu. A więc jeżeli, dajmy na to, dotyka jednocześnie do Mrówki, Żuka oraz Pająka, może wykonać ruch Mrówki lub Żuka (ruch Pająka mieści się w podzbiorze ruchów Mrówki, może więc być pominięty). I tak dalej. Nie ma znaczenia kolor pionka, od którego Komar przejmuje zdolność ruchu.
7. Biedronka, podobnie do Pająka, musi przesunąć się dokładnie o trzy pola, przy czym dwa pierwsze pola muszą należeć do Roju (a więc Biedronka wędruje po wierzchu Roju) a ostatnie pole musi być puste. Krótko mówiąc, Biedronka na początku swojego ruchu "wchodzi" na Rój, a na końcu - schodzi zeń. Dzięki temu jest kolejnym (po Żuku i Koniku Polnym) pionkiem, który może wejść w obszar całkowicie otoczony innymi pionkami.
8. Pillbug - to draństwo ma do wyboru dwa możliwe ruchy: albo przesunąć się o jedno pole wzdłuż krawędzi Roju (a więc, identycznie jak Królowa), albo przestawić pionek (swój bądź przeciwnika!), z którym sąsiaduje, na inne, puste miejsce obok siebie. Dzięki temu dobrze nadaje się do szybkich akcji ratunkowych (przestawienie Królowej w bezpieczniejsze miejsce, przestawienie grożącego Królowej pionka przeciwnika itd.) albo nawet ofensywnych (w najbardziej interesującej wersji, Pillbug może przenieść Królową przeciwnika do "dziury" otoczonej sześcioma pionkami, kończąc partię efektownym zwycięstwem). Ponadto, jeżeli Pillbug zdecyduje się przestawić pionek, pionek ten nie może być przestawiony przez Pillbug przeciwnika w następym ruchu (dzięki temu unikamy "głupiego" remisu, gdzie dwa Pillbug na przemian przestawiają ten sam pionek w nieskończoność).

To w zasadzie tyle jeżeli chodzi o reguły gry w Rój - nie pozostaje teraz nic innego jak zaopatrzyć się w pionki i zabrać się do gry!

https://xpil.eu/POBS6 📋