Dzi艣 jeszcze jedna ciekawostka ze 艣wiata liczb Fibonacciego. Tym razem zamiast m贸wi膰 o tr贸jk膮tach pitagorejskich opowiemy troch臋 o najwi臋kszych wsp贸lnych podzielnikach.
Ot贸偶 okazuje si臋, 偶e dwie dowolnie wybrane liczby Fibonacciego maj膮 nast臋puj膮c膮 w艂asno艣膰:
Najwi臋kszy wsp贸lny podzielnik tych dw贸ch liczb jest jednocze艣nie liczb膮 Fibonacciego znajduj膮c膮 si臋 na pozycji odpowiadaj膮cej najwi臋kszemu wsp贸lnemu podzielnikowi ich indeks贸w!
Poniatno?
Nie poniatno?
No to jeszcze raz, powoli:
Bierzemy n-t膮 liczb臋 Fibonacciego (Fn).
Bierzemy m-t膮 liczb臋 Fibonacciego(Fm).
Wyznaczamy najwi臋kszy wsp贸lny dzielnik tych dw贸ch liczb.
W wyniku dostaniemy liczb臋 Fibonacciego znajduj膮c膮 si臋 na pozycji najwi臋kszego wsp贸lnego podzielnika liczb m i n.
Poniatno?
Nie poniatno?
No to jeszcze raz, na konkretnym przyk艂adzie:
We藕my sobie sz贸st膮 z kolei liczb臋 Fibonacciego:
F6 = 8
We藕my dziewi膮t膮 liczb臋 Fibonacciego:
F9 = 34
Najwi臋kszy wsp贸lny dzielnik liczb 8 i 34 wynosi 2.
2 to trzecia liczba Fibonacciego.
Trzecia.
Tr贸jka jest najwi臋kszym wsp贸lnym podzielnikiem liczb 6 i 9.
Poniatno?
Nie poniatno?
Jeszcze jeden przyk艂ad w takim razie:
Bierzemy dwunast膮 liczb臋 Fibonacciego:
F12 = 144
Bierzemy szesnast膮 liczb臋 Fibonacciego:
F16 = 987
Najwi臋kszy wsp贸lny podzielnik liczb 144 i 987...
...liczu, liczu, liczu...
... rozk艂adamy 144 na czynniki pierwsze: 144=22223*3
... rozk艂adamy 987 na czynniki pierwsze: 987 = 3747
Jak wida膰 najwi臋kszy wsp贸lny dzielnik 144 i 987 wynosi 3.
3 to czwarta z kolei liczba Fibonacciego.
Czwarta.
Najwi臋kszy wsp贸lny podzielnik liczb 12 i 16 to w艂a艣nie 4.
Poniatno?
Nie poniatno?
To ja ju偶 pro艣ciej nie umi臋. Do p艂uga mi trza, albo rowy kopa膰...
Je偶eli kto艣 chcia艂by zrozumie膰 sk膮d si臋 taka zale偶no艣膰 bierze, musia艂by skorzysta膰 z czterech innych twierdze艅, kt贸re m贸wi膮:
- Dwie dowolne s膮siaduj膮ce ze sob膮 liczby Fibonacciego nie maj膮 wsp贸lnych podzielnik贸w poza jedynk膮.
- Liczba Fibonacciego na pozycji (m+n), czyli Fm+n r贸wna jest Fm+1 Fn + Fm Fn-1
- Je偶eli m dzieli si臋 przez n, w贸wczas m-ta liczba Fibonacciego dzieli si臋 przez n-t膮.
- Je偶eli n = qm + r w贸wczas najwi臋kszy wsp贸lny dzielnik liczb n i m jest r贸wny najwi臋kszemu wsp贸lnemu dzielnikowi liczb m i r.
Jak si臋 te cztery twierdzenia z艂o偶y razem do tak zwanej kupy to Wyjdzie. A jak konkretnie to ju偶 mi si臋 nie chce teraz t艂umaczy膰. Zaciekawionych odsy艂am tutaj: https://www.math.hmc.edu/funfacts/ffiles/20004.5.shtml
呕eby by艂o zabawniej, powy偶sza w艂a艣ciwo艣膰 par liczb Fibonacciego mo偶e pos艂u偶y膰 do przeprowadzenia jednego z pierdylion贸w dowod贸w na to, 偶e istnieje niesko艅czenie wiele liczb pierwszych.
Jeden z takich dowod贸w ju偶 kiedy艣 omawia艂em: http://xpil.eu/numerki/
Tutaj sprawa jest du偶o prostsza. Zaczynamy podobnie jak w tamtym dowodzie, a wi臋c zak艂adamy, 偶e liczb pierwszych jest k, a wi臋c istnieje najwi臋ksza liczba pierwsza pk.
We藕my teraz ci膮g C liczb Fibonacciego o indeksach r贸wnych kolejnym liczbom pierwszym: F2, F3, F5, F7 i tak dalej a偶 do Fpk
Z omawianego wcze艣niej twierdzenia wynika, 偶e dowolnie dwie wybrane z tego ci膮gu liczby b臋d膮 mia艂y tylko jeden wsp贸lny podzielnik: jedynk臋 (bo ich indeksy s膮 pierwsze, a wi臋c dwa dowolnie wybrane indeksy b臋d膮 mia艂y jedynk臋 za najwi臋kszy wsp贸lny dzielnik).
Skoro mamy tylko k liczb pierwszych, w贸wczas ka偶da liczba Fibonacciego z tego ci膮gu powinna mie膰 tylko jeden podzielnik pierwszy (skoro s膮 one wszystkie wzgl臋dnie pierwsze, nie mog膮 mie膰 wsp贸lnych podzielnik贸w, a pami臋tajmy, 偶e ko艅cz膮 si臋 one na liczbie Fpk.
Jednakowo偶 dziewi臋tnasta z kolei liczba Fibonacciego ma dwa podzielniki pierwsze: F19 = 4181 = 37 * 113.
Zgadza si臋?
A g贸wno, nie zgadza si臋, bo na pocz膮tku ci膮gu Fibonacciego s膮 dwie jedynki, a wi臋c 偶eby obali膰 nasz膮 tez臋 o sko艅czonej ilo艣ci liczb pierwszych potrzebujemy co najmniej TRZECH podzielnik贸w pierwszych dla pewnego Fp. Na szcz臋艣cie znajdujemy dobry przyk艂ad dla p = 37: F37 = 24157817 = 73 * 149 * 2221
Istnienie tej liczby oznacza, 偶e albo twierdzenie Fibonacciego (om贸wione wcze艣niej) jest fa艂szywe, albo fa艂szywe jest za艂o偶enie o sko艅czonej ilo艣ci liczb pierwszych.
Skoro twierdzenie jest prawdziwe, w takim razie fa艂szywe musi by膰 pocz膮tkowe za艂o偶enie. A wi臋c liczb pierwszych jest niesko艅czenie wiele.
Ha!
Ten wpis jest lu藕nym t艂umaczeniem tego oto artyku艂u: http://www.johndcook.com/blog/2017/01/17/infinite-primes-via-fibonacci-numbers/
This entry is a loose translation of http://www.johndcook.com/blog/2017/01/17/infinite-primes-via-fibonacci-numbers/
Wg mnie nie istnieje co艣 takiego jak ci膮g Fibonacciego, Ba nie istniej膮 liczby. To cz艂owiek je wymy艣li艂, a de facto s膮 tylko zale偶no艣ci – taka moja mo偶e szalona teoria. Ci膮g Fibonacciego – mo偶e ci膮g czego艣, zrobi艂em sobie prosty test w arkuszu kalkulacyjnym, utworzy艂em ci膮g, czyli 1+1, 2+1, 3+2 itd. przeci膮gamy w d贸艂 – super! mamy ci膮g Fibonacciego, dzielimy mniejsz膮 przez wi臋ksz膮 i mamy liczb臋 Fi – wow 1,618033989, c贸偶 wszystko super! Najlepsze, 偶e cokolwiek nie podstawimy za dwie pierwsze jedynki to wynik dzielenia zawsze daje liczb臋 Fi, dlatego uwa偶am, 偶e liczby nie istniej膮 – a istniej膮 jedynie zale偶no艣ci, a liczby wymy艣li艂 cz艂owiek aby wyobrazi膰 “policzalno艣膰” ?
Tak BTW, to musi co艣 by膰 w tym Fi, skoro natura nas otaczaj膮ca korzysta z tej zale偶no艣ci – galaktyki, ro艣liny etc.
Zastanawia mnie co stanowi istot臋 liczb pierwszych i ich zale偶no艣ci – bawi臋 si臋 dalej arkuszem ?
Je艣li chodzi o du偶e liczby pierwsze to polecam lektur臋 tego wpisu: https://xpil.eu/pchelki-python-test-millera-rabina/